www.puls-swiata.subnet.pl
|
Podr贸偶e ocale艅ca
Nak艂adem Wydawnictwa W.A.B. ukaza艂a si臋 „Droga 偶elazna” Charona Appelfelda – rzecz o pustce, jaka pozosta艂a w 偶yciu europejskich 呕yd贸w po Holocau艣cie.
Od czterdziestu lat Erwin Siegelbaum wczesn膮 wiosn膮 wyrusza w podr贸偶 po Austrii. Podr贸偶 trwa niemal ca艂y rok, ko艅czy si臋 w 艣rodku zimy.
呕yciem Siegelbauma rz膮dz膮 dwa cele. Pierwszym z nich jest zebranie 艣wiadectw o 呕ydach, kt贸rzy mieszkali tu przed wojn膮. Na pchlich targach i w starych antykwariatach skupuje pami膮tki po nich – ksi膮偶ki, 艣wieczniki, bibeloty. Wszystko to zwozi znajomemu kolekcjonerowi, kt贸ry planuje wywiezienie zbioru do Jerozolimy. To piel臋gnacja swoistego „muzeum duszy” – Erwin sam jest ocale艅cem z Holocaustu i traumatyczne wspomnienia wcale nie zatar艂y si臋 w jego pami臋ci.
Jedno z nich, zarazem drugi cel corocznych podr贸偶y, wi膮偶e si臋 ze 艣mierci膮 rodzic贸w Erwina. Oboje zgin臋li w obozie koncentracyjnym, a Siegelbaum zna nazwisko sprawcy. Wie, 偶e po wojnie wr贸ci艂 on do Austrii i 偶yje gdzie艣 nie niepokojony. Szuka go, by wywrze膰 zemst臋.
Na sw贸j spos贸b to „proza drogi”. Dla innych jeszcze jedno spojrzenie na Holocaust przez pryzmat osobistego dramatu – taki Imre Kertesz z w膮tkiem sensacyjnym. Pewne jest jednak, 偶e ksi膮偶ka mia艂a dobre recenzje, zw艂aszcza w prasie ameryka艅skiej. Warto wi臋c po ni膮 si臋gn膮膰.
Autor „Drogi 偶elaznej”, Aharon Appelfeld, urodzil si臋 w Czerniowcach na ukrai艅skiej Bukowinie. Do艣wiadczenie obozu koncentracyjnego opisuje na podstawie w艂asnych do艣wiadcze艅 – znalaz艂 si臋 w nim na pocz膮tku wojny. Uda艂o mu si臋 jednak uciec i po kilku latach ukrywania si臋 oraz tu艂aczki po Europie, w 1946 r., wyjecha艂 do Palestyny. Mieszka do dzi艣 w Jerozolimie.
Appelfeld znajduje si臋 w czo艂贸wce izraelskich pisarzy. Jego ksi膮偶ki przet艂umaczono na 28 j臋zyk贸w, przynios艂y mu one ca艂膮 kolekcj臋 nagr贸d literackich, a powie艣膰 „Badenheim 1939” jest w艂a艣nie ekranizowana.
(mj)